Maandelijks archief: januari 2016

Archeologische dubbellezing VINEX anno 1610

Posted on by

In de winter van 2010 hebben de leden van de Archeologische Werkgroep Haarlem DSCN3044onder leiding van de beroepsarcheologen meegeholpen bij de opgraving aan het Wilsonplein in Haarlem. Tijdens het graven zijn diverse sporen aangetroffen, waaronder een stadsgracht uit de zestiende eeuw – met allerlei interessante vondsten- en een stadsuitbreiding uit de zeventiende eeuw, met diverse waterputten en beerputten. In het Archeologisch Museum Haarlem is momenteel dde tentoonstelling over deze opgraving te bekijken. Wie meer wil weten over deze opgraving moet zeker deelnemen aan de dubbellezing VINEX anno 1610 op donderdag 21 januari en donderdag 28 januari a.s.

Tweeluik
In samenwerking met het bureau Archeologie van de gemeente Haarlem organiseren deDSCN3058 collega’s van de Historische Vereniging Haerlem een programma over een van de oudste stadsuitbreidingen in Haarlem op de plek die wij nu kennen als het Wilsonsplein. Het programma is verdeeld over twee avonden.
De eerste avond is gewijd aan de stedenbouwkundige planning en de tweede avond aan het dagelijks leven in die wijk.

Programma donderdag 21 januari (in de Hoofdwacht)

  • 20:00 – 20:30 Sem Peters Archeoloog – Bureau Archeologie Haarlem
    De opkomst en ondergang van een uitbreidingswijk
  • 20:45 – 21:15 Ranjith Jayasena Archeoloog – Bureau Monumenten en Archeologie Amsterdam
    Stadsuitbreiding in de 17e eeuw
  • 21:15 – 21:45 Maarten Enderman  Bouwhistoricus – Monumenten en Archeologie
    ’s-Hertogenbosch
    Het (Haarlems) woonhuis in de 17e eeuw 

Programma donderdag 28 januari (in de Hoofdwacht)

  • 20:00 – 20:30 Sem Peters Archeoloog – Bureau Archeologie Haarlem
    Huisraad
  • 20:45 – 21:15 Henk van Haaster  Archeobotanicus en palynoloog – BIAX
    17e-eeuwse maaltijdresten
  • 21:15 – 21:45 Kinie Esser Archeozoöloog – Archeoplan Eco
    Vlees en visconsumptie in de 17e eeuw

Aanmelden en kosten
U bent welkom vanaf 19.00 uur in het Archeologisch Museum voor koffie en thee, zodat uDSCN3057 ook in de gelegenheid bent om alsnog of nogmaals de tentoonstelling Vinex anno 1610 te bekijken. Aanvang lezingen 20.00 uur in de Hoofdwacht en nazit in de Hoofdwacht. De entree bedraagt € 7,50 voor beide avonden. Niet-leden van de Historische Vereniging Haerlem zijn welkom. Aanmelden vóór 18 januari. Klik hier.

Het ei van de Damstraat

Posted on by

In deze rubriek wordt elke maand kort en krachtig een bijzonder, apart of juist heel gewoon opgegraven voorwerp belicht. Deze maand betreft het een ei.

Onder uiterst zware omstandigheden is in 2002 een archeologisch onderzoek tijdens de0.02DAM.BP3D.999 bodemsanering in de Damstraat gehouden. Tussen de ronkende graafmachines kon gelukkig veel van de vroege geschiedenis van Haarlem worden gedocumenteerd en opgegraven. Naast enkele dikke muren van bebouwing en de loop van de Haarlemse beek zijn ook diverse beerputten en waterputten aangetroffen. Uit een van de beerputten kwam een uiterst tere vondst, namelijk een compleet ei.

Beerput
Het ei uit de beerput wordt aan de hand van de overige vondsten in het begin van de vijftiende eeuw gedateerd. De schaal van het ei is oorspronkelijk wit, maar door het eeuwenlange verblijf in de beerput is de buitenkant letterlijk ‘poepbruin’ van kleur. Het ei is 3.9 bij 5.2 cm groot en betreft een kippenei. Het ei heeft een gewicht van 8.5 gram maar een recent ei van dezelfde afmetingen weegt circa 50.3 gram. De inhoud van het aangetroffen ei is geheel ingedroogd. Bij het schudden van het ei hoor je nog dat er “iets” in zit, waarschijnlijk is dit de dooier.

Stukjes eierschaal
Resten van eieren, vooral de schaal, worden wel meer gevonden tijdens archeologisch0021 onderzoek. Waarschijnlijk betreft dit de restanten van een maaltijd of een bereiding in de keuken. Het is echter zeer bijzonder als een ei nog geheel compleet wordt aangetroffen.

Weggeworpen
Waarom het ei van de Damstraat is weggeworpen weten we helaas niet, maar het vermoeden is dat het ei niet meer eetbaar werd geacht. Helaas beschikte de middeleeuwse bewoner van de Damstraat nog niet over het ‘handigheidsboekje’ uit circa 1950, waar in het hoofdstuk over “bewaren en vershouden van levensmiddelen” bij tip nummer 30 het volgende staat vermeld: “eieren kan men jarenlang goed houden, wanneer men ze verscheidene malen in een tot op 38 graden Celsius verwarmde waterglasoplossing dompelt, goed afdroogt en op een houten rooster legt”.

Kippen
De kip (Gallus Gallus Domesticus) werd al rond 3200 v. Chr. in Azië en India gehouden vourouders van kippenen vanaf het jaar 1400 v. Chr. in Egypte. De eerste gedomesticeerde kippen kwamen rond 700 v. Chr. in Zuid- Europa terecht. Tegenwoordig komt de kip vrijwel overal ter wereld voor. De voorouder van de kip is het Bankavihoen of het rode kamhoen  (Gallus Gallus). Dit hoen komt nog steeds voor in zuidoost–Azië en India en is ongeveer zo groot als een krielkip.