Een jaar vol archeologie!

Het jaar 2017 is nog maar net begonnen en menig archeoloog heft een dezer dagen het glas op een nieuw mooi en archeologierijk jaar. Zo ook de leden van de Archeologische werkgroep Haarlem e.o. Maar de echte archeologie-liefhebber kijkt natuurlijk ook nog even achterom!

SchervenDSC08908
Het jaar 2016 zat vol met uiteenlopende archeologische zaken. Zo werd in de werkruimte van de AWH voortvarend gepuzzeld, geplakt en gedateerd. In totaal zijn zo enkele honderden kilo’s scherven uit de gracht van kasteel Huis ter Kleef onderzocht. Het betrof scherven uit de gracht naast de keuken, hetgeen ook bleek uit de vele kookpotten, bakpannen, vetvangers en andere keukenspullen. En ter voorbereiding op het onderzoek van de vele botjes uit de gracht, werden alvast enkele vondstzakken met botmateriaal steekproefsgewijs geteld. Dankzij deze telling heeft de bottenspecialist die dit jaar aan de slag gaat gelijk al een goed beeld van de aard en omvang van het materiaal.

DSC09279Opgraven
Veel archeologische werkzaamheden vinden binnen plaats, maar in 2016 kon er maar worden meegeholpen bij twee opgravingen in Haarlem. In het begin van het jaar werd enthousiast geholpen bij de opgraving van Bureau Archeologie Haarlem in de Bavokerk aan de Grote Markt, waarbij weer nieuwe muren van de voorganger van de huidige kerk werden blootgelegd. Daarnaast kon aan het eind van het jaar in het uiterste noordelijke puntje van Haarlem op het Delftplein met archeologisch bureau RAAP worden mee gegraven naar de IJzertijd. En met een dagje grondboren op buitenplaats Leyduin in het voorjaar was de variatie aan veldwerk en perioden compleet.

12512235_837449559693363_4490598193579538658_nPubliek en educatie
Naast zelf met archeologie bezig zijn is het vertellen en delen van archeologische ervaringen een zeer belangrijke taak van de AWH. Dit jaar haakten we met de opgegraven bouwmaterialen van kasteel Huis ter Kleef aan bij de dag van de Architectuur. Naast een fraaie selectie van schouwwangen, kloostermoppen en raamtraceringen kon het publiek de werkruimte van de AWH bekijken, waar op dat moment de scherven van potten en pannen van hetzelfde kasteel werden onderzocht. Een andere activiteit betrof het Brederode-jaar, waarbij o.a. de leden van de historische vereniging Santpoort werden rondgeleid over de ruïne van kasteel Huis ter Kleef (ooit eigendom van de familie Brederode) en voorafgaand in de AWH-werkruimte tekst en uitleg kregen over het onderzoek en voorwerpen uit de periode van de fullsizerender-1Brederodes konden bekijken. Naast het volwassen publiek was er ook uitgebreid aan dacht voor de jeugd. Gedurende drie weken had de gehele Ter Cleefschool uit Haarlem archeologie als thema. De AWH leverde veel rekwisieten voor een archeo-filmpje, een opgraving-diorama en een vitrine met echte vondsten van kasteel Huis ter Kleef. De leerlingen van groep 6, 7 en 8 bezochten ook de werkruimte van de AWH, deden zelf onderzoek en kregen een presentatie van de Huis ter Kleef-opgraving. Tot slot gingen tijdens de landelijke Archeologiedagen in oktober de deuren wijd open. In de Haarlemmer Kweektuin kon jong en oud kon workshops en lezingen volgen, kastelen bouwen grondboringen zien en bij een live opgraving kijken. Kortom, we hebben met veel plezier en passie onze archeologische verhalen met het publiek gedeeld!

Nieuwtjes0.90KLEV.0703.001
Op onze eigen website plaatsen we regelmatig uitgebreide berichten over onze werkzaamheden. Daarnaast hebben we onze vaste rubriek ‘Vondst van de Maand’ waarbij we telkens een leuk, zeldzaam of verrassend object belichten.

Projecten afgerond
De afgelopen jaren is het vondstmateriaal van het archeologisch onderzoek in de Damstraat (opgraving in 2002) en Grote Markt 16 (opgraving in 1991) uitgebreid onderzocht, gefotografeerd en getekend. De resultaten zijn beschreven in twee dikke rapporten. Dankzij het onderzoek van de Damstraat is er nu inzicht in de loop en fasen van de Haarlemse beek en de vroege bewoning. Daarnaast blijkt uit het onderzoek van de vondsten van Grote Markt 16 -de huidige ingang van de Verweyhal- dat de functie van het pand uiteenliep van souvenirswinkel en koffiehuis tot vischafslagershuis, De oudste vondsten dateren rond 1400.

Op stap
DSC00070Naast het werken met de scherven, de archeo-educatie en het meehelpen bij diverse opgravingen was er tot slot ook nog tijd voor kennisontwikkeling van de leden zelf. Zo gingen we richting Friesland voor een bezoek aan het Fries Museum in Leeuwarden, gevolgd door een bezoek en beklimming van de verdwenen, maar gevisualiseerde Uniastate in Bears. Een schitterend voorbeeld voor wat er met ons eigen kasteel Huis ter Keef in Haarlem zou kunnen. In december bezochten we tot slot Leiden, waar de Leidse burcht werd beklommen en het RMO werd bezocht.

Kortom, 2016 was een schitterend en dankbaar archeologisch jaar. We streven er naar om 2017 minstens zo archeo-enerverend te maken!

20161130_150031

Archeologen in de dop!

IMG_8845Afgelopen weken hebben meer dan 700 leerlingen van basisschool ter Cleeff in het kader van het jaarlijkse project kust en cultuur zich in de Haarlemse archeologie verdiept. Samen met het Archeologisch Museum Haarlem hielp de Archeologische Werkgroep Haarlem (AWH) uiteraard enthousiast een handje mee. Want wat is er nou leuker om de passie voor archeologie bij kinderen aan te wakkeren!

Film, vondsten en vitrine
90 klev v 0669Voor de start van het archeologie-project werd door de juffen en enkele kinderen in het diepste geheim een leuke film gemaakt. Naast allerlei graafgereedschap als scheppen en troffels had de AWH ook enkele echte vondsten beschikbaar gesteld, waaronder niet alleen scherven maar ook een echte gave jacobakan van het kasteel Huis ter Kleef. Deze jacobakan speelde vervolgens een belangrijke rol tijdens het project. Naast de rekwisieten voor de film leverde de AWH echte middeleeuwse kookpotjes, kannetjes, borden en kinderspeelgoed –opgegraven op Huis ter Kleef- voor de inrichting van een vitrine. Daarnaast werd met opgraafspullen en gereedschap een heuse pop-up opgraving in de hal van de school ingericht. Alle kinderen konden zo goed zien hoe een opgraving er uit ziet.

Aan de slag
Naast een bezoek aan het Archeologisch Museum Haarlem kwamen alle groepen 7 en 8 12986966_837449579693361_8223224197232589806_nvan de school voor speciale archeo-lessen naar de werkruimte van de AWH. De leerlingen konden zo zien hoe na een opgraving alle vondsten worden onderzocht en beschreven. De rijen tafels vol met scherven maakten indruk! Enthousiaste AWH-leden hadden met de conservator van het Archeologisch Museum Haarlem een leuk programma samengesteld. Zo kregen de leerlingen eerst een presentatie over de opgraving van het kasteel Huis ter Kleef in de Haarlemmer Kweektuin en konden ze daarna zelf als archeoloog aan de slag.

Puzzelen en uitpluizen
12512235_837449559693363_4490598193579538658_nZo werden scherven nagetekend, kon er gruis uit de gracht worden uitgeplozen en werden scherven deskundig door de leerlingen gedateerd. En tijdens de laatste dag van het archeologie-project was een van de AWH-archeologen op school om vragen van alle leerlingen, ouders en opa’s en oma’s te beantwoorden. Maar liefst 150 leerlingen van groep 7 en 8 hebben zo kennis gemaakt met de fascinerende wereld van de archeologie. Over enkele jaren zien we ze graag weer terug om als AWH-lid mee te helpen aan het opgraven en ontrafelen van de geschiedenis van Haarlem!