Vondsten Kasteel Huis ter Kleef te zien op Dag van de Architectuur

Op zaterdag 18 juni organiseert het Architectuurcentrum Haarlem de ‘Dag van de ExpositieOndergronds-banner1Architectuur 2016’ in Haarlem én Bloemendaal. Het thema is dit jaar ‘ONDERGRONDS’ waarbij al het bouwkundige wat zich onder onze voeten bevindt, centraal staat. En uiteraard doen de leden van de Archeologische Werkgroep Haarlem (AWH) enthousiast mee met dit aansprekende thema! Van 11.00 tot 14.00 uur is onze werkruimte voor architectuurliefhebbers geopend.

Bouwmateriaal en glas in lood
Na het BeIeg van Haarlem is het kasteel Huis ter Kleef in 1573 door de Spanjaarden opgeblazen. Het kasteel is in de jaren 1990-1994 door de Archeologische Werkgroep Haarlem (AWH) opgegraven en wordt momenteel uitgewerkt. In de werkruimte van de amateurarcheologen kunt u de vondsten van de opgraving bekijken. Naast de vele scherven keramiek en een maquette van het kasteel worden bijzondere middeleeuwse bouwmaterialen getoond, waaronder gedecoreerde schouwwangen en gebrandschilderd glas in lood.

LocatieDSC08033
Werkruimte AWH
Schoolgebouw Korte Verspronckweg 7-9 in Haarlem
(NB volg op het terrein de ONDERGRONDS-borden!)
Geopend van 11.00 tot 14.00 uur.

Zie ook: Programma Dag van de Architectuur.

Het Archeologisch Museum Haarlem doet uiteraard ook mee. Neem tussen 13.00 en 17.00 uur ook even een kijkje in het leukste ondergrondse museum van Haarlem!

 

Stoer staal en glanzend goud

 

DSC00070 DSC09956

 

 

 

 

 

Je kunt je van alles proberen voor te stellen bij een beschrijving van een middeleeuwse gouden broche belegd met rode mineralen rondom een byzantijnse munt. Of hoe een hofstede er in 1737 uitzag op basis van een vervagende oude prent. Niets benadert toch de verwondering en beleving van het daadwerkelijk van dichtbij zien van de broche of in de gierende wind van het uitzicht op het Friese platteland genieten op een nagebouwde stalen kasteelreconstructie.

En daarom moet je soms achter je scherven en van je werkplek vandaan. Om geïnspireerd en aantrekkelijk geprikkeld te worden en ook omdat het gewoon erg leuk is.

 

DSC09930

De leden van de AWH trokken over de afsluitdijk naar Leeuwarden en Bears. In het Fries museum werd uitgebreid en vol bewondering voor het ambacht en de kunst  naar alle gouden sieraden en voorwerpen gekeken. En natuurlijk ook besproken en aangevuld met alle kennis die we al hebben. En zou er nu toch ook niet zoiets in Haarlem gevonden kunnen worden ?

Later in de middag bezochten we Uniastate in Bears. Daar is in staal een een-op-een kopie neergezet van een hofstede die er ooit stond. Het is een kunstproject als onderdeel van een landschapsplan voor de gehele omgeving. Het is een verrassend simpele en subtiele manier van visualiseren van wat er ooit was en toch wel tof is om nu nog te kunnen zien, en dat zonder de geschiedenis over te doen.

En deze belevenis leverde op de terugweg de wildste ideeën op voor eenzelfde constructie om het verloren Huis ter Kleef weer tot leven te wekken onder de huidige bedekking van planten en struiken vandaan. Dat zou toch wel erg leuk en mooi wezen, maar eens beginnen met sparen……..

IMG_7918

Archeologen in de dop!

IMG_8845Afgelopen weken hebben meer dan 700 leerlingen van basisschool ter Cleeff in het kader van het jaarlijkse project kust en cultuur zich in de Haarlemse archeologie verdiept. Samen met het Archeologisch Museum Haarlem hielp de Archeologische Werkgroep Haarlem (AWH) uiteraard enthousiast een handje mee. Want wat is er nou leuker om de passie voor archeologie bij kinderen aan te wakkeren!

Film, vondsten en vitrine
90 klev v 0669Voor de start van het archeologie-project werd door de juffen en enkele kinderen in het diepste geheim een leuke film gemaakt. Naast allerlei graafgereedschap als scheppen en troffels had de AWH ook enkele echte vondsten beschikbaar gesteld, waaronder niet alleen scherven maar ook een echte gave jacobakan van het kasteel Huis ter Kleef. Deze jacobakan speelde vervolgens een belangrijke rol tijdens het project. Naast de rekwisieten voor de film leverde de AWH echte middeleeuwse kookpotjes, kannetjes, borden en kinderspeelgoed –opgegraven op Huis ter Kleef- voor de inrichting van een vitrine. Daarnaast werd met opgraafspullen en gereedschap een heuse pop-up opgraving in de hal van de school ingericht. Alle kinderen konden zo goed zien hoe een opgraving er uit ziet.

Aan de slag
Naast een bezoek aan het Archeologisch Museum Haarlem kwamen alle groepen 7 en 8 12986966_837449579693361_8223224197232589806_nvan de school voor speciale archeo-lessen naar de werkruimte van de AWH. De leerlingen konden zo zien hoe na een opgraving alle vondsten worden onderzocht en beschreven. De rijen tafels vol met scherven maakten indruk! Enthousiaste AWH-leden hadden met de conservator van het Archeologisch Museum Haarlem een leuk programma samengesteld. Zo kregen de leerlingen eerst een presentatie over de opgraving van het kasteel Huis ter Kleef in de Haarlemmer Kweektuin en konden ze daarna zelf als archeoloog aan de slag.

Puzzelen en uitpluizen
12512235_837449559693363_4490598193579538658_nZo werden scherven nagetekend, kon er gruis uit de gracht worden uitgeplozen en werden scherven deskundig door de leerlingen gedateerd. En tijdens de laatste dag van het archeologie-project was een van de AWH-archeologen op school om vragen van alle leerlingen, ouders en opa’s en oma’s te beantwoorden. Maar liefst 150 leerlingen van groep 7 en 8 hebben zo kennis gemaakt met de fascinerende wereld van de archeologie. Over enkele jaren zien we ze graag weer terug om als AWH-lid mee te helpen aan het opgraven en ontrafelen van de geschiedenis van Haarlem!

Boren op buitenplaats Leyduin

DSC09865Wie denkt dat de leden van de Archeologische Werkgroep Haarlem e.o. alleen maar bezig zijn met opgravingen, het puzzelen van scherven en het tekenen van potjes komt bedrogen uit. Op zaterdag 2 april stond namelijk een groep enthousiaste leden in alle vroegte in het veld op buitenplaats Leyduin, in de gemeente Bloemendaal. Gewapend met grondboor, waterpas en meetlinten ging men aan de slag om de ondergrond in kaart te brengen.

Werkzaamheden
Op buitenplaats Leyduin vinden in opdracht van landschap Noord-Holland momenteel werkzaamheden plaats, waaronder de herbestemming van het Jufferhuis. Dit is het oudste pand op buitenplaats Leyduin en dateert uit de 18e eeuw. Daarnaast worden de Leybeek en de Graslanden heringericht. Met het oog op deze werkzaamheden assisteerde de Archeologische Werkgroep Haarlem e.o. bij het bodemonderzoek van een van de terreinen, waar mogelijk een paddenpoel wordt aangelegd.

Meten
Om een goed beeld van de ondergrond te krijgen is het terrein door middel van DSC09756grondboringen in kaart gebracht. Over het gehele terrein is vooraf een meetsysteem van twee kruisende rechte lijnen uitgezet. Met het waterpas en de baak –een lang meetlat- werd eerst de hoogte van het huidige maaiveld langs de uitgezette lijnen opgemeten om een goed beeld te krijgen van het reliëf in het landschap. Ook konden hierdoor aansluitend de boringen en de aangetroffen grondlagen op de juiste hoogte ten opzichte van elkaar worden ingemeten. Een goede voorbereiding is het halve werk.

Grondboor
Langs de twee rechte lijnen werd om de 10 meter een grondboring gezet. Hiervoor werd met DSC09853een gutsboor -te vergelijken met grote appelboor- tot circa drie meter diep in de bodem geboord. Het boren ging stap voor stap in zijn werk. De eerste boring van een meter lengte ging vanaf het maaiveld de bodem in. Nadat de boor met spierkracht de bodem was ingedrukt werd deze al draaiende weer omhoog gehaald. Zo blijft de vulling goed in guts van de boor zitten. Eenmaal boven werd de boor neergelegd en werd de vulling afgestoken met een troffel. De gelaagdheid van de vulling wordt zo goed zichtbaar en is klaar voor analyse.

Lagen lezen
De bovenlaag van de bodem is vaak verrommeld en omgewoeld door wortels van planten en bomen en door mensen en dieren. Maar daarna is het DSC09783beeld vaak duidelijker. Na elke meter werd een verlengstuk aan de boor toegevoegd, waardoor tot circa drie meter diep in de bodem gekeken kon worden. Per boring werd gekeken naar de dikte van eventuele aanwezige lagen, veelal zand, veen, plantaardig bezinksel of cultuurlagen. In de guts was ook goed het verschil in kleur van de lagen en de samenstelling te zien. De vulling van elke laag werd bekeken en gevoeld en van het zand werd ook de grootte van de korrels bepaald. Uiteraard is alles uitvoerig gedocumenteerd. De bodemopbouw laat zich zo lezen als bladzijden in een boek.

Beeld
Er zijn in de loop van de dag enkele tientallen boringen op het terrein gezet. Door de lagen DSC09787van alle boringen overzichtelijk naast elkaar te projecteren ontstaat een goed beeld van de bodemopbouw in het terrein. Deze informatie kan vervolgens worden gebruikt om de plannen voor het terrein uit te voeren. Voorlopig is het nog even wachten op de resultaten, want de vele gegevens worden de komende periode eerst zorgvuldig onderzocht en geïnterpreteerd.

 

 

DSC09903

Graven in de Bavokerk!

De afgelopen week was het een drukte van belang in de Grote of St. Bavokerk aan de DSC09604Grote Markt in Haarlem. In de kerk werd alweer voor het derde jaar opgegraven. In de loop van een kleine week veranderde het interieur van de kerk in een maanlandschap vol kuilen en hopen zand, maar aan het einde van de week was alles weer netjes opgeruimd en aangeveegd. Onder leiding van de Haarlemse stadsarcheoloog groeven de leden van de Archeologische Werkgroep Haarlem enthousiast een handje mee.

Tufstenen kerk
DSC09279De afgelopen twee jaar werden al delen van de tufstenen kerk uit de dertiende eeuw blootgelegd. Hierbij ging het om de twee zijmuren en de achtergevel, het koor genaamd. Aanleiding voor de eerste archeologische stappen in de Grote of St. Bavokerk vormde de restauratie van een negentiende eeuws grafmonument van twee waterstaatkundige heren. Uit historische bronnen was bekend dat er bij de aanleg van dit monument tufsteen was waargenomen. De restauratie van het monument deed dan ook de archeologische alarmbellen rinkelen.

Muren en een verbrand vloertjeDSC09408
In 2014 was binnen enkele slechts uren de tufstenen muur binnen het grafmonument blootgelegd en volgde een speurtocht naar de overige muren van deze vroege kerk. Aangezien de kerken in deze tijd volgens een vaste maatverhouding werden gebouwd, kon vervolgens gericht worden gezocht. Zodoende konden beide buitenmuren worden gelokaliseerd en bleek de muur maar liefst een meter breed en 2.5 meter diep gefundeerd te zijn. In 2015 werd naar het koor van de tufstenen kerk gezocht. Hoewel het koor van vergelijkbare kerken veelal rond of als een rechthoekige uitstulping werd gebouwd, bleek de Haarlemse versie een geheel rechte koormuur te hebben. Daarnaast werd tijdens deze campagne een deel van een verbrande vloer met tegeltjes blootgelegd en volgden meer muurdelen van de tufstenen kerk.

DeuropeningDSC09448
Dit jaar stond de zoektocht naar de (zij)ingang van de tufstenen kerk centraal. Deze zou zich -op basis van de standaard bouwwijze – in de noordmuur aan de zijde van de Grote Markt moeten bevinden. De vraag was dan ook of er nog iets van de oorspronkelijke ingang zou resteren. Het lijkt er ook op dat deze is gevonden, al vergt het nog de nodige studie. Daarnaast is er weer allerlei muurwerk gevonden. Een deel hiervan is van tufsteen, maar er zit ook veel baksteen tussen. Van de buitenzijde van de tufstenen noordmuur is ook een prachtige plint blootgelegd.

KelderDSC09527
Aan de zijde van de Oude Groenmarkt werd onderzocht of de veertiende eeuwse bakstenen opvolger van de tufstenen kerk niet wat breder is geweest dat tot nu toe werd aangenomen. Aanleiding hiervoor vormde de vondst van een kelder onder de zeventiende eeuwse aanbouw. In de keldermuur werden tal van grote oude maten bakstenen en een fragment tufsteen waargenomen. Nadat de zerken waren gelicht is tussen de vele recente kabels en buizen gegraven naar aanwijzingen. Alhoewel de muur tot op het grondwater is blootgelegd, zal het nog de nodige tijde vergen om alles goed te overdenken. Gelukkig zijn alle bevindingen in het veld vastgelegd in dagrapporten, op foto’s en tekeningen.

VondstenDSC09369
Naast de nodige muren werden diverse andere vondsten gedaan, waaronder onderdelen van skeletten. De graven zijn in de negentiende eeuw massaal geruimd, waardoor tijdens de opgraving veelal losse onderdelen werden aangetroffen. Alleen op het allerdiepte niveau waren nog enkele begravingen aanwezig. Daarnaast werden tijdens het graven en zeven van de grond diverse scherven keramiek aangetroffen en kon met behulp van de metaaldetector tientallen munten worden geborgen. Een zéér bijzondere vondst werd door de Haarlemse stadsarcheoloog tijdens het zeven van de grond gevonden, namelijk een fraaie pijlpunt van vuursteen uit de steentijd. Deze pijlpunt dateert van ver voor de kerk, maar illustreert wel dat er al heel lang geleden ‘Haarlemmers’ op deze locatie met pijl en boog rondliepen.

VervolgDSC09488
De komende tijd worden alle vondsten, foto’s en tekeningen van de muren uitvoerig door de archeologen van de gemeente Haarlem bestudeerd en zullen de bevindingen worden gepubliceerd. Naast veel informatie leverde de laatste campagne ook weer nieuwe vragen op. Zo blijft de toren van de tufstenen kerk intrigeren. Kortom, het zand is dan wel teruggestort in de werkputten en de zerken zijn teruggeplaatst, maar wellicht moet archeologie-minnend Haarlem februari 2017 toch maar vast in de agenda vrijhouden…

 

 

Archeologische dubbellezing VINEX anno 1610

In de winter van 2010 hebben de leden van de Archeologische Werkgroep Haarlem DSCN3044onder leiding van de beroepsarcheologen meegeholpen bij de opgraving aan het Wilsonplein in Haarlem. Tijdens het graven zijn diverse sporen aangetroffen, waaronder een stadsgracht uit de zestiende eeuw – met allerlei interessante vondsten- en een stadsuitbreiding uit de zeventiende eeuw, met diverse waterputten en beerputten. In het Archeologisch Museum Haarlem is momenteel dde tentoonstelling over deze opgraving te bekijken. Wie meer wil weten over deze opgraving moet zeker deelnemen aan de dubbellezing VINEX anno 1610 op donderdag 21 januari en donderdag 28 januari a.s.

Tweeluik
In samenwerking met het bureau Archeologie van de gemeente Haarlem organiseren deDSCN3058 collega’s van de Historische Vereniging Haerlem een programma over een van de oudste stadsuitbreidingen in Haarlem op de plek die wij nu kennen als het Wilsonsplein. Het programma is verdeeld over twee avonden.
De eerste avond is gewijd aan de stedenbouwkundige planning en de tweede avond aan het dagelijks leven in die wijk.

Programma donderdag 21 januari (in de Hoofdwacht)

  • 20:00 – 20:30 Sem Peters Archeoloog – Bureau Archeologie Haarlem
    De opkomst en ondergang van een uitbreidingswijk
  • 20:45 – 21:15 Ranjith Jayasena Archeoloog – Bureau Monumenten en Archeologie Amsterdam
    Stadsuitbreiding in de 17e eeuw
  • 21:15 – 21:45 Maarten Enderman  Bouwhistoricus – Monumenten en Archeologie
    ’s-Hertogenbosch
    Het (Haarlems) woonhuis in de 17e eeuw 

Programma donderdag 28 januari (in de Hoofdwacht)

  • 20:00 – 20:30 Sem Peters Archeoloog – Bureau Archeologie Haarlem
    Huisraad
  • 20:45 – 21:15 Henk van Haaster  Archeobotanicus en palynoloog – BIAX
    17e-eeuwse maaltijdresten
  • 21:15 – 21:45 Kinie Esser Archeozoöloog – Archeoplan Eco
    Vlees en visconsumptie in de 17e eeuw

Aanmelden en kosten
U bent welkom vanaf 19.00 uur in het Archeologisch Museum voor koffie en thee, zodat uDSCN3057 ook in de gelegenheid bent om alsnog of nogmaals de tentoonstelling Vinex anno 1610 te bekijken. Aanvang lezingen 20.00 uur in de Hoofdwacht en nazit in de Hoofdwacht. De entree bedraagt € 7,50 voor beide avonden. Niet-leden van de Historische Vereniging Haerlem zijn welkom. Aanmelden vóór 18 januari. Klik hier.

Lezing romeinse leervondsten uit Velsen

Dit jaar is het 2000 jaar geleden dat de Romeinen in Velsen een havenfort bouwden, Castellum Flevum genaamd. Het jubileumjaar wordt gemarkeerd met diverse activiteiten in de gemeente Velsen.

Op maandag 14 december a.s. geeft dr. Carol van Driel-Muray een lezing over de romeinse leervondsten uit romeins Velsen.De lezing wordt georganiseerd door de Stichting Romeinen in Velsen en de Historische Kring Velsen en is gratis toegankelijk. De locatie voor de lezing is de Hofstede, Aletta Jacobsstraat 227, 1991 PT in Velserbroek. De lezing begint om 20.00 uur. (Er is ruime parkeergelegenheid bij het winkelcentrum.)

Tenten, tassen, schildhoezen en schoenen
Het Romeinse leger had een enorme behoefte aan leer, dat voor vele doeleinden gebruikt Dsc_0031-tentwerd, o.a. waterdichte tenten, tassen, schildhoezen en schoenen. Maar in tegenstelling tot aardewerk en metaal vergaat leer snel in de grond, waardoor het een ondergeschikte rol in onze interpretatie van militaire nederzettingen speelt. In dit opzicht is Velsen uniek te noemen, aangezien het een van de weinige forten is waar organisch materiaal goed bewaard is gebleven in de natte bodem van het havenbekken.

Inzicht
De leervondsten geven ons inzicht in de uitrusting van de soldaten, nijverheid binnen het kamp, de omgang met de lokale bevolking en algemene kwesties rond de bevoorrading. Vooral het schoeisel bevat veel informatie over de mensen in het kamp en over hun herkomst. De vondsten uit Velsen I worden in een bredere context geplaatst, waardoor het bijzonder karakter van deze vindplaats duidelijk naar voren zal komen.

Romeinse oorlogshaven
Het Romeinse fort en haven Velsen I is het noordelijkste Romeinse fort op het Europese Castellumvasteland en lag aan het Oer-IJ. De versterking is bijzonder omdat zij zo ver van het Romeinse centrum lag, en omdat het fort een unieke asymmetrische vorm had. Bovendien is de haven met steigers en boothuizen aangelegd naar mediterraan voorbeeld. Het geheel is in de jaren ’70 opgegraven en al meermaals het onderwerp geweest van artikelen en proefschriften, maar nog lang niet alle gegevenswaren in beeld gebracht.

illustratie: Ulco Glimmerveen

Dr. Carol van Driel is als archeoloog gespecialiseerd in leervondsten. Zij geeft leiding aan het Odyssee project Velsen 1. Dit project (NWO Odyssee 12) biedt een nieuwe blik op de vondsten van Velsen 1, waaronder het leer.

Zie ook het filmpje ‘Romeinen aan het IJ. Aspecten van Velsen I (NWO Odyssee 12)
Zie ook de website van illustrator Ulco Glimmerveen (Met dank voor het gebruik van de illustratie van het Romeinse forten haven van Velsen I.)

maxresdefault

 

Haarlemse Archeologiedagen geslaagd!

DSC08412Zou het druk worden, of juist niet? Of is heel Haarlem op zaterdag bezig met boodschappen en sportclubjes? En zouden de bezoekers het wel leuk vinden wat we hebben bedacht? En hoe was de weersvoorspelling eigenlijk… U ziet het: de AWH-leden waren best zenuwachtig aan de vooravond van de allereerste editie van de Nationale Archeologiedagen! De vrees was geheel onterecht, want al tijdens het opbouwen stroomde het publiek enthousiast het Archeologisch Museum binnen. Het publiek liep uiteen van jong tot oud en kwam uit alle windstreken: van Haarlem tot Zeeland en zelfs Denemarken.

Lezingen en scherven
De bezoekers werden enthousiast door de Haarlemse amateurarcheologen onthaald. Er DSC08427was voor elk wat wils te doen. Zo kon iedereen zijn archeo-kennis updaten tijdens de marathon met mini-lezingen, waarbij enkele top-opgravingen werden belicht. Onder het mom u vraagt wij draaien kon men kiezen welke mini-lezing werd gehouden. Publiekslievelingen waren de Damstraat, Huis ter Kleef en de Grote of Sint Bavokerk.
Aan de tafels kon men vervolgens zelf enthousiast aan de slag met het determineren van scherven keramiek. Met behulp van een handig opzoekschema kon iedere archeoloog in de dop snel thuisbrengen om wat voor een voorwerp het ging of wat het baksel was. En tijdens een rondgang langs de keramiek in de vitrines in het museum kreeg men gelijk een goed beeld van de complete potten en kannen.

Tekenen en pluizen
DSC08421Het tekenen van kookpotjes ontlokte menig bewonderende blik, want het bleek best lastig toen diverse bezoekers het zelf even mochten proberen. Daarnaast zijn er diverse artistieke tekeningen gemaakt die zeker in het Frans Halsmuseum zouden staan.
Wie wilde speuren naar verloren schatten kon aanschuiven bij de tafel met gruis. Dit gruis is afkomstig uit de gracht van het kasteel Huis ter Kleef. Naast kleine stukjes baksteen en kalk kwamen er tal van botjes, graatjes en pitjes tevoorschijn, waardoor we een goed beeld van de maaltijden van de bewoners krijgen.


DSC08407
Succes
Met ruim 200 bezoekers in slechts een halve dag is de eerste editie van de Archeologiedagen wat de AWH betreft een groot succes. Samen met de parallelle archeologische activiteiten in de Bakenesserkerk en de knutselmiddag op zondag is de archeologie in Haarlem goed op de kaart gezet. Op naar de Archeologiedagen van 2016!

DSC08381

Kom naar de Nationale Archeologiedagen in Haarlem!

Campagnebeeld-NAD-1200-x-1675Veel van onze verre geschiedenis ligt vaak verrassend dichtbij. Onder onze voeten. In de bodem. Wil jij ook ontdekken welke verhalen er allemaal verstopt zitten in de Nederlandse bodem? Kom dan horen, zien en doen op de eerste Nationale Archeologiedagen. Ook in Haarlem zijn er diverse activiteiten!

De Archeologische Werkgroep Haarlem is uiteraard van de partij. Kom op zaterdag 17 oktober naar het Archeologisch Museum Haarlem. Van 13.00 -17.00 uur zijn er mini-lezingen, demo’s en kun je meehelpen met echt archeologisch onderzoek!

Programma zaterdag 17 oktober:

Mini-lezingen
???????????????????????????????
Leer in 20 minuten alles over een interessante opgraving in Haarlem! Er zijn vier verschillende mini-lezingen over opgravingen, namelijk ‘het kasteel Huis ter Kleef’, ‘de Haarlemse beek en de Damstraat’, ‘de middeleeuwse nieuwbouwwijk Bakenes’ en ‘graven naar oude muren in de Oude of Sint Bavo’.
Er zijn acht rondes en elke lezing wordt twee keer gehouden:

  • Ronde 1 – 13.00-13.20 uur (opgraving Bakenes)
  • Ronde 2 – 13.30-13.50 uur (opgraving kasteel Huis ter Kleef)
  • Ronde 3 – 14.00-14.20 uur (opgraving Damstraat)
  • Ronde 4 – 14.30-14.50 uur (opgraving Bavo)
  • Ronde 5 – 15.00-15.20 uur (opgraving Bakenes)
  • Ronde 6 – 15.30-15.50 uur (opgraving kasteel Huis ter Kleef)
  • Ronde 7 – 16.00-16.20 uur (opgraving Damstraat)
  • Ronde 8 – 16.30-17.00 uur (opgraving Bavo)

Workshop leren scherven determineren (doorlopend)0.90KLEV.2020
Tijdens opgravingen worden vaak enorme hoeveelheden scherven keramiek gevonden. Help me met determineren van de scherven.  Aan de hand van kenmerken van de scherf ontdek je in enkele stappen van welk voorwerp de scherf afkomstig is en hoe oud de scherf is. We hebben een handige schervenplattegrond voor je gemaakt, Je hoeft dus echt geen volleerd archeoloog te zijn om mee te doen.

Workshop gruis uitvlooien (doorlopend)
0.90KLEV.3099 (1)Uit de gracht van het middeleeuwse kasteel Huis ter Kleef is heel veel fijn gruis opgegraven. In dit gruis bevinden zich allerlei interessante resten, zoals botjes, schelpen en kleine voorwerpen. Denk aan knoopjes, dobbelsteentjes en spelden. Help mee met het uitzoeken van de honderden kilo’s gruis. Gewapend met een pincet en een vergrootglas kun je gelijk aan de slag.

Demonstratie potjes tekenen (doorlopend)DSC04900
Benieuwd wat er met alle opgegraven potjes wordt gedaan? Kijk mee met een echte tekenaar en leer waarom alle potten heel precies worden opgemeten en getekend. Ook zijn er archeologische boeken aanwezig waarin je kunt zien wat er met de tekeningen wordt gedaan en waarom ze zo belangrijk voor archeologen zijn.

Archeologisch Museum Haarlem
Grote Markt 18k
13.00 -17.00 uur
Alle activiteiten zijn gratis! (aanmelden niet nodig)

Andere leuke archeologische activiteiten in Haarlem:

Workshop bij de stadsarcheoloog
Middeleeuws knutselen

Aan de slag!

Eindelijk was het dan zover… Met veel plezier zijn we van de week gestart met de DSC07810uitwerking van de laatste keramiek uit de slotgracht van het kasteel Huis ter Kleef. Het betreft hier niet zomaar wat keramiek, maar het gaat om 47 kratten met enkele honderden kilo’s scherven uit de slotgracht naast de keukenvleugel. Naar verwachting zal er dus veel keukengerei in de vorm van kookpotten, bakpannen, kommen kunnen worden aangetroffen.

Puzzelen
Alle scherven keramiek worden netjes per vondstlaag en per keramieksoort uitgelegd, DSC07806waarna de verschillende scherven uitgebreid aan elkaar worden gepast. Na verloop van tijd ontstaan er zo complete en herkenbare voorwerpen uit de losse scherven. Deze voorwerpen worden zorgvuldig gelijmd, gefotografeerd en getekend. Alle voorwerpen en de resterende scherven worden vervolgens gedateerd.

Vragen
Om inzicht te krijgen in de handelsrelaties uit het verleden wordt waar mogelijk de productieplaats van de potten en pannen in kaart gebracht. Ook wordt de oorspronkelijke functie van de voorwerpen bepaald waardoor er een goed beeld ontstaat van de verschillende gebruiksfuncties. Samen met de vondstlocatie in de slotgracht geeft dit aan welke activiteiten, in welke periode, waar in het kasteel hebben plaatsgevonden. Met andere woorden, waar in welke periode werd gegeten, gekookt en geslapen. Ook kan aan de hand van de gedateerde keramiek worden vastgesteld in welke periode het kasteel is gebouDSC07834wd en wanneer en vleugels en torens zijn aangebouwd. Na afronding van het onderzoek worden de bevindingen in dik wetenschappelijk rapport en een fraai glossy publieksboek gepubliceerd.

Opgraving
De opgraving van het kasteel Huis ter Kleef heeft in de periode 1990-1994 plaatsgevonden. Na het eerste publieksboek ter gelegenheid van het 750-jarig bestaan van Haarlem en de bijbehorende tentoonstelling in het Archeologisch Museum Haarlem, is in 1996 gestart met de grootschalige uitwerking van het hele kasteelcomplex. Dit betreft zowel het kasteel, de omringende slotgracht als het bijbehorende voorhof met bijgebouwen. In de afgelopen jaren zijn vrijwel alle vondsten uit de slotgracht onderzocht, waaronder veel voorwerpen van metaal, bouwmateriaal, leer, bot, textiel en hout. Samen vormen ze een belangrijk onderdeel van het unieke verhaal over de bewoningsgeschiedenis van dit Haarlemse kasteel.

DSC07848