Tagarchief: Archeologiedagen

Zondag 16 juni: de Haarlemse Archeologiedag in de Bakenesserkerk

Posted on by
Beantwoorden

Op zondag 16 juni organiseert Bureau Archeologie samen met het Archeologisch Museum Haarlem en de Archeologische Werkgroep Haarlem (AWH) de Haarlemse Archeologiedag in de Bakenesserkerk, het kantoor van de Haarlemse archeologen. Deze dag staat volledig in het teken van archeologie en archeologisch onderzoek. Tussen 10.00-16.00 uur zijn er tal van activiteiten, rondleidingen en lezingen voor jong en oud.

Pijpenkopjes determineren.

Heeft u nog ergens een pot pijpenkoppen staan? Of een pijpje of pijpensteel in de tuin gevonden? Neem ze mee!
Dan kunt u deze laten zien om er achter te komen wie dat pijpje gemaakt heeft en hoe deze nu precies in uw achtertuin terecht is gekomen. Dus schroom niet en neem de doos, tas, blik of pot met pijpen mee om meer te leren over de bijzondere historie van deze voorwerpen.
Als onderdeel van de Archeologie dagen is de PKN, Stichting voor Onderzoek Historische Tabakspijpen aanwezig in de Bakenesserkerk. Zij staan daar klaar om u meer te vertellen over uw vondsten. Oud en jong is van harte welkom en samen met u maken we er een interessante en inspirerende dag van!
Naast het determineren van vondsten verzorgt de PKN ook een lezing over de historie van de Nederlandse kleipijp en wat deze betekent voor de archeologie. Lees meer over de PKN op hun website: www.tabakspijp.nl

Middeleeuwse schoenen van ’t Krom.

Het Gilde Haarlem geeft een aantal rondwandelingen in de Bakenesserbuurt.
Wist u dat Bakenes ooit het gebied van brouwers, schilders en pottenbakkers was? Bent u benieuwd, wandel dan mee met een gids van het Gilde Haarlem die u hierover zal vertellen. Aanvang: 11.15 – 12.15- 14.00 en 15.15 uur. ca. 45 minuten. Leuk voor alle leeftijden!

Gruis uitpluizen.

Mini expositie ‘archeologische vondsten van zolder.
Deze kleine tentoonstelling laat een aantal vondsten (gedaan in Haarlem) zien die recentelijk zijn overgedragen aan Bureau Archeologie Haarlem. Heeft u ook op zolder of elders in huis nog archeologische vondsten liggen, ooit gevonden ergens in Haarlem en bent u benieuwd wat het is? Dan kunt u langskomen om de spullen te laten determineren.

Middeleeuwse kookpot.

Programma:
Tussen 10.00 en 16.00 uur zijn er verschillende activiteiten, doorlopend te bezoeken:

  • Gruispluizen: sorteer zelf het materiaal uit beerputten: welke botje, pitten, zaden, stukjes aardewerk of metaal haal jij eruit?
  • Determinatietafel voor vondsten: laat je vondsten uit Haarlem zien aan de archeologen en zij vertellen er meer over. Alleen voor vondsten uit Haarlem, dus niet bijvoorbeeld iets van de vakantie is meegenomen.
  • Hoe oud is deze pijp? Leer meer over de kleipijpen en de makers ervan.
  • Kijk mee bij een archeologische tekenaar. Hoe teken je een archeologische voorwerp op schaal?
  • Kinderen activiteiten: speurtocht en knutselactiviteit voor kinderen.
  • Informatie en boekenstand: er zijn diverse archeologische publicaties te verkrijgen.
  • Leer meer over middeleeuws aardewerk, welke soorten aardwerk zijn er allemaal? Doe de quiz en weet meer!
Drinkschaal -tazza- van de opgraving aan ’t Krom.

Daarnaast zijn er op gezette tijden rondwandelingen en lezingen:

  • Wandelingen door de Bakenesserbuurt door het Gilde Haarlem.
    Vertrektijden 11.15 – 12.15- 14.00 en 15.15 uur. ca. 45 minuten
  • Mini lezingen in de kerkbanken.
    • Om 11.00 uur: 6000 jaar geleden in Haarlem door Anja van Zalinge (stadsarcheoloog, Bureau Archeologie Haarlem)
    • Om 12.00 en 14.30 uur: De Nederlandse Kleipijp: over het maken en de makers.
    • Om 11.30 en 13.00 uur: Recht uit ’t Krom, archeologisch onderzoek aan het Krom. Door Erik Weber (Archeologische Werkgroep Haarlem).
    • Om 15.00 uur: De archeologie en geschieden is van Huis ter Kleef door Tim Hoogendijk (Bureau Archeologie Haarlem).
Opgraving kasteel Huis ter Kleef.

Kleipijpen!

Posted on by
Beantwoorden

In de rubriek ‘Vondst van de maand’ wordt kort en krachtig een bijzonder, apart of juist heel gewoon opgegraven voorwerp belicht. Deze maand betreft het een van de meest bekende bodemvondsten: de kleipijp. Een kleipijp werd gemaakt van witbakkende klei. Het was een breekbaar product. Daarom worden ze veel aangetroffen

Kop van een kleipijp met een stukje steel, reliefmerk in de vorm van een merel en een gekroonde M in een halo van puntjes, met aan de andere zijde een roos, datering 1730-1750, gemaakt in Gouda. Determinatie: Bert van der Lingen.

Geschiedenis
Christopher Columbus bracht de tabak mee uit Amerika naar Europa.  Aan het einde van de 16e eeuw was tabak nog een kostbaar product.  In de Tachtigjarige Oorlog vochten Engelse huursoldaten mee. Er werd echter niet altijd gevochten. Om toch geld te kunnen verdienen werkten de soldaten als pijpenmaker. Zo ontstonden er vooral in waterrijke gebieden bedrijfjes. De producten konden per boot naar andere plaatsen worden vervoerd. Ze vestigden zich bijvoorbeeld in Amsterdam, Gouda, Leiden en Utrecht. De pijpenmakers werkten samen met pottenbakkers. Zij bakten de pijpen af.  De pijpenmakers waren verenigd in een gilde. Vooral in Gouda waren ze succesvol. Zij maakten hoogwaardige producten.

Vorm van de kleipijp
In het begin van de 17e eeuw rookte men nog uit korte pijpjes met kleine kopjes en dikke stelen. De techniek om pijpen te maken werd beter, evenals het bakproces. De pijpen werden daardoor langer en de stelen dunner. De duurste pijpen uit de 17e en 18e eeuw zijn niet de versierde pijpen. Het zijn de pijpen die goed zijn afgewerkt. Ze werden vaak gepolijst en uiteindelijk “geglaasd”. Hierdoor ontstond een glans. De stelen van de pijp konden wel een lengte krijgen van 80 centimeter.

Kop van een tabakspijp met een stukje steel, reliefmerk aan één zijde in de vorm van een kaal boompje met arm en tulp, datering 1715-1771. determinatie Bert van der Lingen.:

Merken
Veel pijpjes dragen een merk in het hielstuk of op de zijkant van de kop van de pijp, ook wel ketel genoemd. Van veel Goudse merken is bekend wanneer het voor het eerst werd uitgebracht en tot wanneer het merk werd geproduceerd. Daarom is het vinden van een pijpenkop bij een beerputonderzoek een goede bron van informatie.
De merken werden aangebracht met hielstempels. Vanaf ongeveer 1625 werd in Gouda het stempeltje vervaardigd door een stempelsnijder. Het gestempelde merk was bedoeld ter herkenning van de pijpenmaker. Reliëfmerken komen vanaf 1630 op pijpen voor, tegen het einde van de 17e eeuw wordt dit meer algemeen. Ze worden aangetroffen op de zijkant van de ketel (pijpenkop).

Diverse hielmerkjes van tabakspijpen.

Haarlem
In Haarlem waren ook pijpenmakers werkzaam, maar het waren er niet veel. In de Spaarnwouderstraat is in een beerput met 17e-en 18e eeuwse inhoud een bijzonder grote hoeveelheid pijpen gevonden. Tien daarvan hadden het wapen van Haarlem.

Nationale Archeologiedag
Op zondag 16 juni 2024 is de Nationale Archeologiedag in Haarlem. De Stichting PKN (Stichting voor onderzoek historische tabakspijpen) komt naar de Bakenesserkerk en organiseert een ruil- en determinatiedag. Dit in samenwerking met Archeologie Haarlem en Team Erfgoed. Dit is van 10.00 tot 16.00 uur. Adres Vrouwestraat 12.

Komt allen!

Literatuur:

  • Verscholen in vuil Johan Ekkel, pp 102 -103
  • Merken en merkenrecht van de pijpenmakers in Gouda, D.H. Duco
  • Kleipijpen, drie eeuwen kleipijpen in foto’s, W. Krommenhoek en A. Vrij, hoofdstuk 5
  • Zesduizend jaar Haarlem A. Van Zalinge, p 221

Bezoek de Nationale Archeologiedag in Haarlem op zaterdag 17 juni 2023

Posted on by
Beantwoorden

Op de plek van de Haarlemmer Kweektuin stond ooit een imposant kasteel: Huis ter Kleef . Het is gebouwd in de 13e eeuw en heeft adellijke bewoners gehad, zoals de familie Van Cleeff en de Van Brederodes. Het kasteel kende spannende tijden met ontvoeringen, hagenpreken, feesten en partijen en een inname door Spaanse soldaten.

Dit jaar herdenken we 450 jaar ruïne, in het jaar 1573 werd het kasteel door de Spaanse belegeraars grotendeels verwoest. Nu zie je er niet veel meer van terug dan een ruïne. Op zaterdag 17 juni wordt de geschiedenis van het kasteel weer tot leven gewekt!

Kom langs tijdens de Archeologiedag bij (voormalig) Huis ter Kleef in de Haarlemmer Kweektuin. Zaterdag 17 juni van 10.00 -16.00 uur zijn hier tal van activiteiten voor jong en oud. Op dit moment wordt er ook nog volop gewerkt door de archeologen van de gemeente Haarlem en de leden van de AWH aan de publicatie van de onderzoeksresultaten van de opgravingen die bij Huis ter Kleef plaatsvonden. Tijdens het archeologieweekend zijn er lezingen waar meer over het onderzoek en de resultaten wordt gedeeld. Ook is er een kleine expositie te zien waarbij de resten van dierlijk botmateriaal centraal staan. Zo wordt er aandacht geschonken aan wat er allemaal gegeten werd door de bewoners van Huis ter Kleef.

Op zaterdag 17 juni worden er diverse (gratis) activiteiten voor jong en oud georganiseerd. Een greep uit het programma:

  • Korte lezingen over de historie en archeologische onderzoeken bij Huis ter Kleef
  • Rondleidingen over het voormalig kasteelterrein
  • Workshops uitzoeken van vulling uit de kasteelgracht, dierenbotten onderzoek of bouw je eigen kasteel
  • Knutselactiviteit en speurtocht voor kinderen
  • Verhalenvertellers
  • Kookworkshop historisch koken voor jong en oud (op inschrijving)
  • Mini expo met onder andere  dierenbotten van Huis ter Kleef. Wat stond er op het menu bij de bewoners?

Wij werken samen met de Stichting Haarlemmer Kweektuin, NME Natuur en Milieueducatie, de collega’s van Team Archeologie en het Archeologische Museum Haarlem (Gemeente Haarlem) aan een mooi programma voor de Archeologiedag!

Locatie Archeologiedag: Haarlemmer Kweektuin, Kleverlaan 9 in Haarlem.

De Archeologiedagen op 16, 17 en 18 juni brengen het verleden tot leven met honderden activiteiten door het hele land. Ga underground bij de archeoloog en ontdek jouw geschiedenis!

Kijkje in het archeologisch depot

Posted on by

Hoe leuk is het om eens binnen te kijken op een plek waar je normaal niet kunt komen? Op zondag 19 juni houdt het archeologisch depot een open dag. Hier worden voorwerpen bewaard die bij opgravingen in Haarlem zijn gevonden. En uiteraard helpen de leden van de Archeologische Werkgroep Haarlem een handje mee. Komt je ook?  

In het depot ligt van alles; van kookpotten tot tegels en van leren schoenen tot botmateriaal. Allemaal bij archeologisch onderzoek in Haarlem tevoorschijn gekomen. “Alles moet op een speciale manier verpakt worden, een voorwerp van hout bewaar je bijvoorbeeld op een andere manier dan metaal”, vertelt Marjolein van den Dries, conservator van het Archeologisch Museum Haarlem aan de Grote Markt. “Zo zorgen we ervoor dat deze vondsten uit het verleden van Haarlem zo goed mogelijk bewaard blijven.”

Schat aan informatie
De deuren van het archeologisch depot zijn normaal gesproken gesloten voor het publiek. “Het leuke is dus dat je nu een kijkje kan nemen op een plek waar je normaal niet komt. We hebben natuurlijk ons museum aan de Grote Markt, waar de mooiste vondsten te zien zijn. En ook in de Bakenesserkerk waar het team Erfgoed werkt, zijn vitrines met voorwerpen. Maar daarnaast zijn er nog een heleboel spullen die in de afgelopen decennia opgegraven zijn, die je normaal niet kunt bekijken. Nu dus wel.”

De vondsten in het depot vertellen ons van alles over het verleden van Haarlem. “Wanneer er ergens een opgraving is, worden alle vondsten eerst schoongemaakt en onderzocht. En uiteindelijk komen ze dan hier terecht. De archeologen maken een rapport over zo’n opgraving waarin staat welke informatie over het verleden we hieruit kunnen halen.

Activiteiten
De open dag wordt georganiseerd door de archeologen van de gemeente Haarlem samen met de Archeologische Werkgroep Haarlem (AWH). Aanleiding zijn de Nationale Archeologie Dagen. Tijdens de open dag zijn er rondleidingen door het depot. Ook kun je luisteren naar verhalen over het archeologisch onderzoek aan de Nassaulaan en Huis ter Kleef. Kijk mee hoe het restaureren en conserveren van glas en metaal in zijn werk gaat. Je kunt ook zelf aan de slag met het uitpluizen van materiaal uit de gracht of een beerput. Voor kinderen zijn er leuke (knutsel)activiteiten. Heb je zelf iets gevonden, neem het dan mee naar het vondstenspreekuur. Dé kans om meer te weten te komen over jouw vondst en vragen te stellen aan de beroepsarcheologen en amateurarcheologen van onze stad!

Lezingen opgraving kasteel Huis ter Kleef
Om 14.00 en 15.00 uur wordt een lezing over de opgravingen van het Haarlemse kasteel Huis ter Kleef gehouden. De leden van de Archeologische Werkgroep Haarlem hebben het kasteel begin jaren 90 blootgelegd. Hierbij kwamen niet alleen de funderingen van het complete kasteel tevoorschijn, maar ook vele duizenden vondsten van keramiek, bot, metaal en glas. Samen met de archeologen van de gemeente Haarlem wordt momenteel het onderzoek uitgewerkt en de bewoningsgeschiedenis ontrafeld. We vertellen je graag over onze ontdekkingen!     

Locatie
De open dag is van 12.00 tot 16.00 uur. Het archeologisch depot zit aan de Korte Verspronckweg 7-9. Toegang is gratis. Ook de Bakenesserkerk is die zondag open voor publiek. Hier zijn verschillende vitrines met archeologische vondsten.

Geslaagde Archeologiedag!

Posted on by

Gruis pluizen, scherven dateren en zelf potjes tekenen. Het kon allemaal tijdens de Archeologiedag op zaterdag 12 oktober jl. in het Archeologisch Museum Haarlem. Samen met de vrijwilligers van het museum lieten de leden van de Archeologische Werkgroep Haarlem e.o. ruim 175 geïnteresseerden – jong, oud, Haarlemmer of van ver over de grens- kennismaken met de leuke en boeiende wereld van de Nederlandse archeologie!

Hieronder enkele actiefoto’s om nog even na te genieten:

Haarlem doet weer mee aan Nationale Archeologiedagen!

Posted on by

Op zaterdag 12 oktober organiseren Team Archeologie Haarlem, het Archeologisch Museum Haarlem en de Archeologische Werkgroep Haarlem weer diverse activiteiten tijdens de Nationale Archeologiedagen. Er zijn leuke workshops, demonstraties en kinderactiviteiten. De activiteiten vinden plaats in het Archeologisch Museum, tussen 12.00 en 16.00 uur en zijn gratis toegankelijk. Tijdens de Archeologiedagen kan iedereen die geïnteresseerd is kennis maken met de leuke en boeiende wereld van de Nederlandse archeologie!

Programma:

Workshop gruis uitvlooien (doorlopend)
Uit de gracht van het middeleeuwse kasteel Huis ter Kleef is heel veel fijn gruis opgegraven. In dit gruis bevinden zich allerlei interessante resten, zoals botjes, schelpen en kleine voorwerpen. Denk aan knoopjes, dobbelsteentjes en spelden. Help mee met het uitzoeken van de honderden kilo’s gruis. Gewapend met een pincet en een vergrootglas kun je gelijk aan de slag.

Workshop leren scherven determineren (doorlopend)
Tijdens opgravingen worden vaak enorme hoeveelheden scherven keramiek gevonden. Help mee met determineren van de scherven. Aan de hand van kenmerken van de scherf ontdek je in enkele stappen van welk voorwerp de scherf afkomstig is en hoe oud de scherf is. We hebben een handige schervenplattegrond voor je gemaakt. Je hoeft dus echt geen volleerd archeoloog te zijn om mee te doen.

Demonstratie potjes tekenen (doorlopend)
Benieuwd wat er met alle opgegraven potjes wordt gedaan? Kijk mee met een echte tekenaar en leer waarom alle potten heel precies worden opgemeten en getekend. Ook zijn er archeologische boeken aanwezig waarin je kunt zien wat er met de tekeningen wordt gedaan en waarom ze zo belangrijk voor archeologen zijn.

Over de Nationale Archeologiedagen
De Haarlemse Archeologiedag is onderdeel van de Nationale Archeologiedagen. In dit weekend organiseren archeologen, amateurarcheologen en vrijwilligers allerlei activiteiten voor iedereen die geïnteresseerd is in het rijke verleden van ons land en de leuke en boeiende wereld van de Nederlandse archeologie. Dit jaar worden de Nationale Archeologiedagen alweer voor de vijfde keer georganiseerd. En Haarlem doet al vanaf het prille begin enthousiast mee!

Locatie:

Archeologisch Museum Haarlem
Grote Markt 18k
12.00 -16.00 uur
Alle activiteiten zijn gratis! (aanmelden niet nodig)

Meer informatie:
www.archeologiedagen.nl

Fantastische Archeologiedag in Bakenesserkerk!

Posted on by

Op zaterdag 13 oktober kon heel Haarlem genieten van archeologie en bouwhistorie tijdens de Archeologiedag. Het was een fantastische dag met ruim 350 bezoekers in de Bakenneserkerk. Het publiek kon enthousiast meepuzzelen aan de scherven uit de beerput van de recente opgraving in de Gierstraat, zeefresidu uitpluizen, kastelen bouwen of luisteren naar lezingen over de bouwhistorie en archeologie van deze locatie. Superleuk en dankbaar om samen met Team Archeologie van gemeente Haarlem voor het publiek te doen!

Zie de foto’s voor een sfeerindruk van de Archeologiedag:


Archeologisch Museum Haarlem
En op zondag 14 oktober waren er ook tal van knutselactiviteiten in het Archeologisch Museum Haarlem. Daarnaast was er een echte verhalenverteller!

Kom naar de Nationale Archeologiedagen in Haarlem!

Posted on by

Zaterdag 13 oktober  Bakenesserkerk
Vrouwestraat 12
10.00 – 16.00 uur / toegang gratis

Verborgen Schatten uit Gierstraat en Gracht
Op zaterdag 13 oktober zetten archeologen van Team Archeologie van de gemeente Haarlem en de leden van de Archeologische Werkgroep Haarlem de deuren van de Bakenesserkerk voor iedereen, jong en oud, wijd open! In de kerk doen zij momenteel onderzoek naar de duizenden archeologische vondsten die zij hebben opgegraven in de Gierstraat en in een eeuwenoude stadsgracht.

Tussen 10.00 en 16.00 uur kan iedereen meekijken en meedoen met het onderzoek! Er zijn lezingen en rondleidingen en er kan worden gepuzzeld, gedateerd, gebouwd, gespeurd en geknutseld worden.

Het programma tussen 10.00-16.00 uur is doorlopend:

Kijkje in de keuken
– Doe mee met sorteren en identificeren van dierlijke botten en plantaardige etensresten uit de beerput. Wat aten de bewoners van de Gierstraat? Een kijkje in hun keuken.

Scherven brengen geluk
– Puzzel en plak mee aan aardewerk en glas dat is gevonden in een verborgen beerput uit 1675-1750. Wie lukt het om een voorwerp weer in elkaar te zetten?
– Help mee aan het onderzoek naar een bijzondere verzameling 17e eeuwse wandtegels met leuke, mooie, gekke en aparte afbeeldingen. De tegels werden gevonden in een bedstede-kelder.

Graaien in de gracht
– Sorteer, puzzel en plak mee aan de honderden vondsten van aardewerk, glas, bot, hout en metaal die gevonden zijn in een gedempte gracht uit de 17e eeuw (gevonden bij de Kinderhuisvest). Wie lukt het om een voorwerp weer bij elkaar te zoeken?

 

Geheimen achter en onder de voordeur
– Hoe komen we achter de geschiedenis en de verhalen van een bijzonder pand?
Uitleg over bouwhistorische onderzoekstechnieken aan de hand van eeuwenoude bouwelementen uit het bijzondere pand aan de Gierstraat.
Uitleg over historisch bewonersonderzoek.

Speciaal om 11.00 uur en 14.00 uur:

Achter de voorgevel en onder de vloer
Lezing over de bouwhistorische en archeologische geheimen van een bijzonder pand aan de Gierstraat, door bouwhistoricus Michel van Dam en archeoloog Sem Peters.

 

 

Zondag 14 oktober / Archeologisch Museum Haarlem
Grote Markt 18k
13.00 – 17.00 uur
Toegang gratis

Het beleg van Haarlem
Ga mee terug in de tijd naar 1572/1573. De woelige tijd van het beleg van Haarlem! Verhalenvertelster Monique vertelt een spannend verhaal voor jong en oud over Klaartje en Krijn die in de stad Haarlem belanden, net als het beleg begint. Hoe komen ze weer terug naar huis en wat heeft een Spaanse helm hiermee te maken?
Het verhaal wordt elk uur vertelt (13.00-14.00 -15.00-16.00 uur)

Daarnaast is er nog veel meer te beleven in het museum! Kom knutselen, speel oud Hollandse spelletjes zoals tollen, knikkeren of bikkelen. Maak je eigen tol van hout of doe de speurtocht vrienden onder vuur.

2017: een jaar vol Haarlemse archeologie!

Posted on by

De eerste excursie voor 2018 staat in de steigers en er wordt al volop gepland voor komende graafwerkzaamheden. Daarnaast gaan we natuurlijk enthousiast voort met het puzzelen en onderzoeken van de vele scherven uit de gracht van kasteel Huis ter Kleef etc. Maar graag kijken we nog even achterom, want 2017 weer een topjaar voor de Haarlemse archeologie!

Scherven en gruis
Op de woensdagavonden werd met veel geduld gepuzzeld aan de vele duizenden scherven uit de westgracht van het kasteel Huis ter Kleef. Uit de scherven herrees vooral keukengerei in de vorm van kookpotten, vetvangers en koekenpannen. De vele voorwerpen werden aansluitend gefotografeerd en getekend. Daarnaast werd -samen met vrijwilligers van het Archeologisch Museum Haarlem- op woensdagochtend trouw het gruis uit de gracht van het kasteel uitgezocht, waarbij naast schubben, botjes en pitten ook nestels, pleisterwerk, knoopjes en zelfs een stukje textiel werden gevonden.

Boren
Samen met gemeentelijk archeoloog Sem is de ondergrond van het kasteel Huis ter Kleef door middel van grondboringen uitgebreid in kaart gebracht. Naast delen van de grachten die om de verdwenen voorhof hebben gelegen, werd ook een akkerlaag uit de prehistorie gevonden. Daarnaast kon de omvang van de kasteelgracht worden vastgesteld.

Meegraven
Na de ontdekking van de stadsmuur aan de Kinderhuisvest is de bijbehorende stadsgracht door een archeologisch bureau onderzocht. Diverse AWH-leden hebben daarbij enthousiast kunnen meehelpen. In de vulling van de stadsgracht zijn veel scherven keramiek uit de zeventiende eeuw opgegraven. Daarnaast hebben enkele leden meegeholpen bij het onderzoek van archeologisch bureau RAAP in de Waalse kerk in Haarlem. In het zand onder de vloer vond een van de AWH-leden met de metaaldetector maar liefst 45 munten. Deze munten dateren van circa 1520 tot eind negentiende eeuw. Tot slot werd AWH-lid en lokale deskundige Theo een archeologische begeleiding uit op de locatie Vijverpark in Overveen. Op dit terrein was in de twintigste eeuw het Marine hospitaal gevestigd en van de 17e eeuw tot 1900 stond hier blekerij Vreugdenberg.

Opgraving Haarlemse Beek
Tijdens de Nationale Archeologiedagen werd onder grote belangstelling van het publiek en de media de Haarlemse beek achter het Haarlemse stadhuis opgegraven. Onder leiding van het team van Bureau Archeologie Haarlem hebben de AWH-leden enthousiast geholpen om de overkluizing van de Haarlemse Beek bloot te leggen. Daarnaast werd de onderste trede van de Vredestempel weer in het zicht gebracht.

Lezingen en rondleidingen
Naast de archeologische werkzaamheden worden de ontdekkingen ook graag gedeeld met het publiek. Zo werden er tijdens de Haarlemse Dag van de Architectuur en de Open Monumentendag diverse rondleidingen in de Haarlemmer Kweektuin gehouden, waarbij de verdwenen grachten, de voorhof en het kasteel werden toegelicht. Voor de leden van de Historische Vereniging Haerlem werd samen met gemeentelijk archeoloog Sem een lezing in de Haarlemmer Kweektuin gegeven, waarbij de opgravingen uit begin jaren negentig en het booronderzoek van 2017 en de bouwhistorie van de Kaatsbaan werden belicht. Tijdens het Rondje Bakenes werden in de Bakenesserkerk diverse speedlezingen over de AWN-opgraving Krom 29-39 gehouden, waarbij het publiek in een kwartier werd bijgepraat over middeleeuwse ophogingslagen, beerputten uit voorbije eeuwen en tal van leuke vondsten.

Communicatie
Via de AWH-website zijn regelmatig nieuwtjes, activiteiten en vondsten van de maand (10 stuks) met het publiek gedeeld. Nieuw dit jaar was een eigen AWH Facebook-pagina. In totaal zijn er 105 (!) berichten in een jaar tijd geplaatst. De berichten worden zeer goed bezocht.

Excursies
In het kader van de eigen kennisontwikkeling reisden de AWH-leden ook een paar keer terug in de tijd. Zo werden de ruïne van Slot Teylingen in Sassenheim en het Huis van Hilde in Castricum bezocht. In Haarlem werd tot slot deelgenomen aan de Pottenbakkers-rondleiding van het Gilde, waarbij diverse locaties werden bezocht waar Haarlemse pottenbakkers hadden gewoond en gewerkt.

Kortom, 2017 was een schitterende jaar vol archeologie! Dank aan het team van Bureau Archeologie Haarlem en de vrijwilligers van het Archeologisch Museum Haarlem voor de fijne samenwerking. We maken van 2018 samen weer zo’n mooi jaar voor de Haarlemse archeologie!

 

Haarlemse Archeologiedag groot succes!

Posted on by

Tijdens de Nationale Archeologiedagen werd op zondag 15 oktober jl. in het Prinsenhof achter het Stadhuis archeologisch onderzoek gedaan door de medewerkers Bureau Archeologie van de gemeente Haarlem en de leden van de Archeologische Werkgroep Haarlem (AWH). Het onderzoek richtte zich op de Vredestempel en de restanten van de Haarlemse Beek. De opgraving was niet alleen archeologisch succesvol. Ook het publiek kwam massaal bij het onderzoek kijken en vragen te stellen. Kortom, een zeer geslaagde Archeologiedag!

Overkluizing en traptrede

Vele handen maakten licht werk. In slechts een dag tijd werden niet alleen de klinkers voor de Vredestempel gerooid, maar werden ook de onderste traptrede van de tempel en werd een gedeelte van de overkluizing van de Haarlemse Beek blootgelegd. Het onderzoek is na de Archeologiedag nog enkele dagen voorgezet. De overkluizing van de Haarlemse Beek werd verder ontgraven. De schoon gepoetste overkluizing was daardoor goed te zien, evenals de latrine-achtige aanbouwsels en de kademuren van de beek. Er werden ook leuke vondsten gedaan, waaronder scherven, lakenloodjes en pijpenkopjes. En uit een beerkuil kwam onder andere een fraai middeleeuws boekslotje van messing tevoorschijn.

Standbeeld
Het raadsel van een plateau van baksteen bovenop de overkluizing van de beek is mogelijk opgelost. Op een oude ansichtkaart is op die plek namelijk het standbeeld te zien van Laurens Janszoon Coster, dat tegenwoordig op de Grote Markt staan. De sporen van de beek werden zorgvuldig ingemeten en getekend. En na een kijkgaatje voor toch net even wat extra informatie ging onherroepelijk het zand weer over de beek. Bij de vredestempel werd daarna nog de hoek bij de ontdekte derde tree in het zicht gebracht en is de ingang naar de beek aan de zijkant van de tempel vrijgemaakt. De opgraving is daarmee afgerond en de spullen zijn opgeruimd. Op naar de uitwerking van alle vergaarde vondsten en gegevens!

Media
Zowel de dagen voorafgaand aan de Archeologiedag als de dagen daarna was er veel belangstelling van de pers voor het onderzoek. Zo verschenen in het Haarlems Dagblad twee uitgebreide rapportages, stonden we in diverse huis aan huisbladen en was er een item op de Haarlemse zender 023TVonline in de vorm van een uitgebreid verslag van de opgraving bij de Vredestempel en de Haarlemse beek. Wie nog even wil nagenieten van de Archeologiedag op zondag 15 oktober kan hier het filmpje bekijken.